خبر تولید سوخت جت از فضولات انسانی که روز گذشته برخی خبرگزاری‌ها آن را منتشر کردند، ممکن است در نگاه اول به نظرتان کمی حال به‌هم‌زن بیاید، اما نه خیلی اعجاب‌آور و نه خیلی نو و تازه است.
ضمن اینکه تولید انرژی یا هر ماده به دردبخور، در قاموس علم و اکتشاف، حال‌به‌هم‌زن و چندش‌آور به حساب نمی‌آید. بشر هم سال‌های سال است که دغدغه یافتن انرژی‌های پاک، ارزان و از همه مهم‌تر، تجدیدپذیر را دارد و برای این مهم، خودش را به آب و آتش می‌زند.
ارزان، مطمئن و در دسترس
ماجرا از این قرار است که یک شرکت انگلیسی با همکاری متخصصان دانشگاهی شکل جدیدی از سوخت غیرفسیلی جت را توسعه داده که از فضولات انسانی ساخته می‌شود. کارهای مطالعاتی و عملی این طرح از دو سال پیش آغاز شده و نمونه آزمایشی این سوخت به‌تازگی رونمایی شده است. شرکت انگلیسی قرار است تا پنج سال آینده نخستین کارخانه، نیروگاه، پالایشگاه یا هرچه اسمش را می‌خواهید بگذارید، راه‌اندازی کرده و سوختش را روانه بازار کند. شرکت هواپیمایی «ویزایر» هم از همین حالا با این تولیدکنندگان قرارداد بسته و در واقع سوخت پنج سال آینده هواپیماهایش را پیش‌خرید کرده است. مدیرعامل شرکت سازنده سوخت می‌گوید هنوز قیمت دقیق و گران یا ارزان بودن این سوخت خیلی مشخص نیست، اما چون امید نمی‌رود موتورهای جت به این زودی‌ها بتوانند مثل موتور خودروهای برقی، با برق یا باتری کار کنند، انتظار می‌رود سوخت جت انسانی، انتخاب بلندمدت شرکت‌های هواپیمایی باشد چراکه آلایندگی چنین سوخت‌هایی حتی از پیامدهای زیست محیطی تولید باتری برای خودروهای الکتریکی کمتر است و مواد اولیه آن هم، بلاتشبیه، مثل نقل و نبات، همه جا پیدا می‌شود. پایداری فاضلاب و فضولات انسانی هم که دیگر جای حرف زدن ندارد و لازم نیست با حرف‌های حال به‌هم‌زن، توضیح دهیم که این ماده چقدر ارزان، در دسترس و همیشگی است!
حمام معروف شیخ بهایی
البته علم، صنعت و فناوری تولید سوخت از فضولات انسانی و حیوانی و به عبارتی از هرچه آت و آشغال و گند و بوی ناشی از زندگی روی کره و زمین، برای خودش پیشینه و حساب و کتاب دارد. اسم‌های شیکی هم دارد که دانشمندان در مراحل اولیه‌ای که می‌خواهند درباره این پدیده صحبت کنند ترجیح می‌دهند از آن‌ها استفاده کنند. بهترینش اصطلاح «سوخت‌های نامتعارف» است که چند سالی می‌شود مورد استفاده قرار گرفته است. سوخت‌های نامتعارف اشاره به اصطلاحی علمی‌تر به نام«زیست توده» دارد. منظور از زیست توده، همه انواع فضولات دامی، زباله‌های شهری، فاضلاب‌های شهری، ضایعات کشاورزی و جنگلی، ضایعات و پسماندهای صنعتی و غیره است که خودتان می‌دانید سال‌های سال است هم افزایش و شیوه دفعشان به دردسر جوامع بشری تبدیل شده و هم به خاطر توانایی در کمک به اقتصاد، اشتغال‌زایی، کمپوست و... مورد توجه قرار گرفته‌اند. از اولین باری که انسان‌ها فهمیدند، یک نوع گاز، حاصل از انباشت زیست توده و آت و آشغال‌های زندگیشان، می‌تواند بسوزد و انرژی ایجاد کند بیشتر از ۴۰۰ سال می‌گذرد. سال۱۶۶۷ میلادی هم دانشمندی به نام «شرلی» گاز مرداب و خواصش را کشف کرد تا کم‌کم بشر در مغرب‌زمین متوجه شود، چیزهایی مثل پسماندهای طبیعی و انسانی چگونه و با گذشت زمان گاز متان و بیوگاز و این جورچیزها تولید می‌کنند.
البته مردم این طرف جهان هم چندان بی‌خبر و بی‌اطلاع و نسبت به تأمین سوخت بی‌خیال نبودند. گواهش جناب «شیخ بهایی» خودمان و حمام معروفش در کرمان که گویا با یک شمع کار می‌کرد. دانشمند ایرانی مشرق‌زمین تقریباً همزمان با غربی‌ها پی به گاز متان و خواصش برده بود و خیلی بهتر از آن‌ها یاد گرفته بود چطور از گاز حاصل از زیست توده‌ها استفاده کند و آب حمام را بدون دود و آتش گرم کند.
تاریخچه مدفوع‌سوزی
حالا برای اینکه بدانید خبر تولید بنزین هواپیما از مدفوع انسان واقعاً خبر تازه‌ای نیست چند خبر علمی و فناوری و گاهی فانتزی مربوط به ۱۰ یا ۱۲ سال اخیر را ببینید.
اوایل سال۱۳۹۱ خودمان بود که ژاپنی‌ها تصویر موتورسیکلتی را منتشر کردند که به جای زین و صندلی، یک توالت فرنگی داشت و با فضولات انسانی راه می‌رفت. البته سنگ توالت فقط نماد، مدفوع‌سوز بودن این موتور بود و فکر نکنید بنزین آن همان جا روی موتور و به روش از تولید به مصرف، ساخته می‌شد. خبر تولید خودرویی که با گاز ناشی از مدفوع انسان کار می‌کرد را سال۱۳۹۲ کره‌ای‌ها منتشر کردند. اتوبوس مدفوع‌سوز را هم دو سال بعد انگلیسی‌ها در شهر بریستول رونمایی و ادعا کردند با یک باک پر از گاز بیومتان (اسم با ادب سوخت حاصل از مدفوع) ۳۰۰ کیلومتر راه می‌رود. سال۱۳۹۵ هم در کنیا، از مدفوع انسانی سوختی تهیه کردند که فقط برای پخت غذا به کار می‌رفت. البته قبول دارم که این سوخت واقعاً حال به‌هم‌زن است اما کنیایی‌ها معتقد بودند استفاده از این سوخت بهتر از سوزاندن چوب و از بین بردن جنگل‌هایشان است. تبدیل فضولات انسانی به نفت با روش«اچ.تی.ال»، تولید چیزی مثل گازوئیل از مدفوع، تبدیل مدفوع انسان به سوخت و حتی رمزارز! تولید سوخت و غذای حیوانات از فضولات انسانی، تبدیل فضولات انسانی به سوخت موشک و... ادعاهای حال به‌هم‌زن و عجیب اما اغلب واقعی است که طی این سال‌ها بارها و بارها اخبار آن‌ها منتشر شده است... و آخر اینکه امیدواریم بابت انتشار دوباره این اخبار حال به‌هم‌زن علمی ما را ببخشید.
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
ارزان، مطمئن و در دسترس
ماجرا از این قرار است که یک شرکت انگلیسی با همکاری متخصصان دانشگاهی شکل جدیدی از سوخت غیرفسیلی جت را توسعه داده که از فضولات انسانی ساخته می‌شود. کارهای مطالعاتی و عملی این طرح از دو سال پیش آغاز شده و نمونه آزمایشی این سوخت به‌تازگی رونمایی شده است. شرکت انگلیسی قرار است تا پنج سال آینده نخستین کارخانه، نیروگاه، پالایشگاه یا هرچه اسمش را می‌خواهید بگذارید، راه‌اندازی کرده و سوختش را روانه بازار کند. شرکت هواپیمایی «ویزایر» هم از همین حالا با این تولیدکنندگان قرارداد بسته و در واقع سوخت پنج سال آینده هواپیماهایش را پیش‌خرید کرده است. مدیرعامل شرکت سازنده سوخت می‌گوید هنوز قیمت دقیق و گران یا ارزان بودن این سوخت خیلی مشخص نیست، اما چون امید نمی‌رود موتورهای جت به این زودی‌ها بتوانند مثل موتور خودروهای برقی، با برق یا باتری کار کنند، انتظار می‌رود سوخت جت انسانی، انتخاب بلندمدت شرکت‌های هواپیمایی باشد چراکه آلایندگی چنین سوخت‌هایی حتی از پیامدهای زیست محیطی تولید باتری برای خودروهای الکتریکی کمتر است و مواد اولیه آن هم، بلاتشبیه، مثل نقل و نبات، همه جا پیدا می‌شود. پایداری فاضلاب و فضولات انسانی هم که دیگر جای حرف زدن ندارد و لازم نیست با حرف‌های حال به‌هم‌زن، توضیح دهیم که این ماده چقدر ارزان، در دسترس و همیشگی است!
حمام معروف شیخ بهایی
البته علم، صنعت و فناوری تولید سوخت از فضولات انسانی و حیوانی و به عبارتی از هرچه آت و آشغال و گند و بوی ناشی از زندگی روی کره و زمین، برای خودش پیشینه و حساب و کتاب دارد. اسم‌های شیکی هم دارد که دانشمندان در مراحل اولیه‌ای که می‌خواهند درباره این پدیده صحبت کنند ترجیح می‌دهند از آن‌ها استفاده کنند. بهترینش اصطلاح «سوخت‌های نامتعارف» است که چند سالی می‌شود مورد استفاده قرار گرفته است. سوخت‌های نامتعارف اشاره به اصطلاحی علمی‌تر به نام«زیست توده» دارد. منظور از زیست توده، همه انواع فضولات دامی، زباله‌های شهری، فاضلاب‌های شهری، ضایعات کشاورزی و جنگلی، ضایعات و پسماندهای صنعتی و غیره است که خودتان می‌دانید سال‌های سال است هم افزایش و شیوه دفعشان به دردسر جوامع بشری تبدیل شده و هم به خاطر توانایی در کمک به اقتصاد، اشتغال‌زایی، کمپوست و... مورد توجه قرار گرفته‌اند. از اولین باری که انسان‌ها فهمیدند، یک نوع گاز، حاصل از انباشت زیست توده و آت و آشغال‌های زندگیشان، می‌تواند بسوزد و انرژی ایجاد کند بیشتر از ۴۰۰ سال می‌گذرد. سال۱۶۶۷ میلادی هم دانشمندی به نام «شرلی» گاز مرداب و خواصش را کشف کرد تا کم‌کم بشر در مغرب‌زمین متوجه شود، چیزهایی مثل پسماندهای طبیعی و انسانی چگونه و با گذشت زمان گاز متان و بیوگاز و این جورچیزها تولید می‌کنند.
البته مردم این طرف جهان هم چندان بی‌خبر و بی‌اطلاع و نسبت به تأمین سوخت بی‌خیال نبودند. گواهش جناب «شیخ بهایی» خودمان و حمام معروفش در کرمان که گویا با یک شمع کار می‌کرد. دانشمند ایرانی مشرق‌زمین تقریباً همزمان با غربی‌ها پی به گاز متان و خواصش برده بود و خیلی بهتر از آن‌ها یاد گرفته بود چطور از گاز حاصل از زیست توده‌ها استفاده کند و آب حمام را بدون دود و آتش گرم کند.
تاریخچه مدفوع‌سوزی
حالا برای اینکه بدانید خبر تولید بنزین هواپیما از مدفوع انسان واقعاً خبر تازه‌ای نیست چند خبر علمی و فناوری و گاهی فانتزی مربوط به ۱۰ یا ۱۲ سال اخیر را ببینید.
اوایل سال۱۳۹۱ خودمان بود که ژاپنی‌ها تصویر موتورسیکلتی را منتشر کردند که به جای زین و صندلی، یک توالت فرنگی داشت و با فضولات انسانی راه می‌رفت. البته سنگ توالت فقط نماد، مدفوع‌سوز بودن این موتور بود و فکر نکنید بنزین آن همان جا روی موتور و به روش از تولید به مصرف، ساخته می‌شد. خبر تولید خودرویی که با گاز ناشی از مدفوع انسان کار می‌کرد را سال۱۳۹۲ کره‌ای‌ها منتشر کردند. اتوبوس مدفوع‌سوز را هم دو سال بعد انگلیسی‌ها در شهر بریستول رونمایی و ادعا کردند با یک باک پر از گاز بیومتان (اسم با ادب سوخت حاصل از مدفوع) ۳۰۰ کیلومتر راه می‌رود. سال۱۳۹۵ هم در کنیا، از مدفوع انسانی سوختی تهیه کردند که فقط برای پخت غذا به کار می‌رفت. البته قبول دارم که این سوخت واقعاً حال به‌هم‌زن است اما کنیایی‌ها معتقد بودند استفاده از این سوخت بهتر از سوزاندن چوب و از بین بردن جنگل‌هایشان است. تبدیل فضولات انسانی به نفت با روش«اچ.تی.ال»، تولید چیزی مثل گازوئیل از مدفوع، تبدیل مدفوع انسان به سوخت و حتی رمزارز! تولید سوخت و غذای حیوانات از فضولات انسانی، تبدیل فضولات انسانی به سوخت موشک و... ادعاهای حال به‌هم‌زن و عجیب اما اغلب واقعی است که طی این سال‌ها بارها و بارها اخبار آن‌ها منتشر شده است... و آخر اینکه امیدواریم بابت انتشار دوباره این اخبار حال به‌هم‌زن علمی ما را ببخشید.
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
نظر شما